Van 24 t/m 28 augustus 2008 organiseert Indisch Erfgoed Apeldoorn in samenwerking met Scarabee Filmproducties, Stichting Klein Bronbeek en Podium & Filmtheater Gigant de Scarabee Multiculturele Filmweek met een vijftal prachtige documentairefilms van filmmaker Hetty Naaijkens-Retel Helmrich.

 

Tijdens de filmweek zijn de volgende films achtereenvolgens te zien:

  • de dan nèt uitgekomen documentaire “Contractpensions: djangan loepah!” (2008),
  • de bijzondere inkijk in het Roma-leven in Transsylvanië “T¸aves bachtalo (Moge u gelukkig worden)” (1994),
  • de voor een Gouden Kalf genomineerde documentaire “Chin Ind: een leven achter het doorgeefluikje” (2001),
  • de VPRO co-productie “Promised paradise” (2006) en tenslotte
  • Mana (Beyond belief)” (2004), dat een intrigerende kijk geeft op de kracht van objecten.

 

Contractpensions: jangan lupah!

Contractpensions djangan loepahZo’n 300.000 Indische Nederlanders zijn in de jaren ’50 naar Nederland gerepatrieerd. Vanwege de woningnood werden zij tijdelijk gehuisvest in zogenaamde contractpensions, veelal gelegen in toeristische gebieden. Daar was ten tijde van de krappe naoorlogse periode een overschot aan hotels. Met de film “Contractpensions: Djangan loepa” maakt Hetty Naaijkens-Retel Helmrich haar regiedebuut. De regisseuse probeert door middel van interviews met diverse betrokkenen dit stukje geschiedenis te ontrafelen.

Zo merkten bijvoorbeeld veel ex-pensiongangers op dat deze hotels veelal zwaar verouderd waren en in slechte staat verkeerden. De kamers waren klein. Voor die enkele toiletten op de gang stonden lange wachtrijen. Die waren er ook op zaterdagmiddag voor die ene badkamer. Heel snel, slechts minutenkort mocht er een bad of douche genomen worden. In Indië – en later in Indonesië – was men anders gewend. Daar werd drie keer per dag gebaad. Voor velen was het leven in een contractpension geen lolletje. Afhankelijk van de situatie duurde een verblijf enkele maanden tot enkele jaren. Deze filmdocumentaire laat zowel ex-pensiongangers als hulpverleners, waaronder een maatschappelijk werkster en een contactambtenaar uit die tijd aan het woord. We zien mensen uit alle lagen van de Indische samenleving. Er zijn ook opnames gemaakt in Paleis het Loo, het meest deftige pension in Nederland. Prinses Wilhelmina stelde namelijk voor de opvang van de Indische Nederlanders een vleugel van haar paleis ter beschikking.

 

T¸aves bachtalo

RomaDeze opgewekte groet is de sprekende titel van een documentaire over drie zigeunergemeenschappen in Transsylvanië, Roemenië. “Veel geluk!”, zegt de eerste Roma die in beeld komt, en na verloop van een uur besluit de film met het enthousiaste betoog van zigeunerleider Janos, die droomt, desnoods tegen beter weten in, over de tijd dat zijn clan een eigen stuk grond van twee hectare zal bezitten, om dit naar eigen inzicht te beheren.

Het is een gefilmde impressie van het dagelijks leven in drie Roma-gemeenschappen tijdens een winter en een zomer: een gemeenschap van 200 Roma in Cluj-Iris, een buitenwijk in de hoofdstad van Transsylvanië en twee dorpen Fildu de Sus en Jibou, met respectievelijk gemeenschappen van 100 en 150 Roma. “T¸aves bachtalo” is niet geromantiseerd, niet denigrerend en niet vooringenomen. De makers filmden vanuit een oprechte nieuwsgierigheid naar het leven van deze “vergeten” bevolkingsgroep.

 

Chin Ind

Chin IndChin Ind: een leven achter het doorgeefluikje De “Chinees” op de hoek is zo gewoon geworden dat niemand er meer bij stil staat.

Deze film portretteert één van de vele bijzondere families die zich achter de façade van de Chinese restaurants bevinden. De wereld achter het doorgeefluikje. Chinese restaurants zijn te vinden in bijna elke dorp en stad in de wereld. De restaurants zien er meestal hetzelfde uit en serveren dezelfde gerechten die per land wordt aangepast. De Chinees op de hoek is een kleine familiezaak, waarin de ouders en hun kinderen 16 uur per dag, 365 dagen in het jaar werken om hun geld te verdienen.

Dit is het verhaal van het leven achter het doorgeefluikje van één van die anonieme hardwerkende families in een Chinees restaurant ergens in een provinciestad in Nederland. We zien een familie die wel degelijk een gezicht heeft en een achtergrond, die veel bijzonderder is dan men had gedacht.

 

Promised Paradise

Promised ParadiseWerkgroep Indonesië, het land van de eeuwige glimlach, is de laatste jaren opgeschrikt door terroristische aanslagen door moslimfundamentalisten, maar ook door de tsunami van december 2004. De verwarring in het land is een inspiratiebron voor veel kunstenaars. In “Promised paradise” volgen we theatermaker Agus, die nog verder gaat dan inspiratie alleen. Hij wil antwoorden. Om deze te krijgen gaat hij de confrontatie aan met de ter dood veroordeelde daders van de aanslag op de discotheek op Bali.

Hij interviewt niet alleen de nog levende Imam Samudra. Hij vraagt zich ook af of de daders van de aanslagen op Bali werkelijk, dankzij de Jihad, lijnrecht naar de hemel zijn opgestegen, en zo niet of ze dan spijt hebben van hun daad. Het diplomatieke antwoord van Páh Leo is dat de een zijn hemel de andere zijn hel is. Páh Leo helpt Agus ook in contact te komen met de overleden daders, zodat hij persoonlijk kan vragen of ze spijt hebben. “Promised paradise” brengt onverwachte antwoorden op onverwachte vragen.

 

Mana (Beyond belief)

Mana (beyond belief)Wat hebben de Amerikaanse vlag en een schilderij van Rembrandt gemeen met een machine om bliksem op te vangen en een capsule om de ruimte in te schieten of met het Japanse Bloesemfeest? Het zijn allemaal objecten met “mana”, objecten waar mensen kracht aan toekennen. Mana is het Polynesische woord voor de kracht die in objecten zit.

Volgens de makers worden al die objecten met elkaar verbonden door het geloof dat mensen eraan hechten. De stijl van “Mana (Beyond belief)” doet denken aan de film”Koyaanisqatsi”, het apocalyptische visioen over de clash tussen beschaving en natuur. Ook “Mana (Beyond belief)” is een reeks beelden met slechts sporadisch gesproken woorden. Een fascinerende film.

 


 

Indisch koken (KIEN)
Stichting Erfgoedplatform Apeldoorn
Social media
Facebook
Twitter
LinkedIn